21/08/2023
Dịch sốt xuất huyết xảy ra quanh năm nhưng thường bùng phát vào mùa mưa từ tháng 7 đến tháng 11 hàng năm. Đây là căn bệnh đặc biệt nguy hiểm với nguy cơ biến chứng rất cao mà người bệnh không được chủ quan. Do vậy, để bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người thân trong gia đình, mỗi người dân hãy chủ động tìm hiểu về bệnh sốt xuất huyết và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất nhé!
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue có trong muỗi vằn (muỗi Aedes aegypti). Bệnh có khả năng lây truyền từ người này sang người khác qua vật trung gian là muỗi vằn, thời gian phát bệnh chỉ từ 4 – 5 ngày sau khi nhiễm mầm bệnh.
Bệnh sốt xuất huyết xảy ra ở cả trẻ em và người lớn nhưng trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh hơn cả.
Muỗi Aedes aegypti chính là nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết
Khi bị nhiễm virus gây bệnh, người bệnh có thể sẽ đối mặt với một trong hai trường hợp là xuất huyết nội tạng và xuất huyết biểu hiện ra bên ngoài.
Trong trường hợp này, bệnh sốt xuất huyết ở người lớn sẽ có triệu chứng rầm rộ hơn ở trẻ em, thường xuất hiện các biểu hiện điển hình và không có biến chứng. Bắt đầu bằng triệu chứng sốt (trong vòng 4-7 ngày tính từ sau khi bị truyền bệnh bởi muỗi) và kèm theo các biểu hiện như:
Đau phía sau mắt
Đau nhức đầu nghiêm trọng
Đau khớp và cơ
Sốt cao, có thể lên đến 40,5 độ C
Phát ban
Buồn nôn và ói mửa
Phát ban do sốt xuất huyết
Người bệnh có nguy cơ đối mặt với xuất huyết nội tạng (xuất huyết tiêu hóa hoặc xuất huyết não) trong trường hợp nặng.
Triệu chứng xuất huyết đường tiêu hóa
Các triệu chứng sốt xuất huyết trong trường hợp này có thể gây ra nhiều nguy hiểm đến sức khỏe của bệnh nhân. Lúc này, người bệnh thường có những biểu hiện như:
Đau đầu bình thường
Sốt nhẹ
Không phát ban
Sau khoảng 2 ngày, bệnh nhân sẽ đi ngoài ra máu
Phân có màu đen hoặc đi ngoài ra máu tươi
Trên da bắt đầu có các chấm xuất huyết
Mệt mỏi, vật vã, lừ đừ
Da tái xanh
Nôn nhiều
Ít tiểu
Đau vùng gan, nhất là khi dùng tay ấn vào
Triệu chứng xuất huyết não
Đối với xuất huyết não, các dấu hiệu sốt xuất huyết thường không rõ ràng, do đó mà rất khó nhận biết. Trong một số trường hợp, sốt xuất huyết gây xuất huyết não sẽ khiến bệnh nhân có các triệu chứng như:
Đau đầu
Sốt
Liệt tay, chân hoặc liệt nửa người
Sau đó bị hôn mê, có thể dẫn đến tử vong.
Đây là cấp độ nặng nhất của bệnh sốt xuất huyết ở người lớn và cả trẻ em. Các triệu chứng sốt xuất huyết trong giai đoạn này bao gồm tất cả những dấu hiệu của hai thể trên. Tuy nhiên, lúc này, các triệu chứng sẽ tiến triển rất nhanh, đe dọa đến tính mạng của người bệnh:
Chảy máu ồ ạt
Huyết tương thoát khỏi mạch máu
Hạ huyết áp
Viêm cơ tim
Viêm đa tạng
Sốc
Tình trạng này thường xảy ra ở những người bị sốt xuất huyết trong lần nhiễm bệnh sau, khi cơ thể đã có miễn dịch chủ động hoặc bị động với một loại kháng nguyên virus. Trong trường hợp này, chỉ sau khoảng 2-5 ngày mắc bệnh thì bệnh sẽ tiến triển nặng. Sốc sốt xuất huyết có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn, gây tử vong nhanh chóng.
Sốt xuất huyết nếu không có biện pháp điều trị kịp thời và đúng cách sẽ gây ra những biến chứng rất nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Nếu nghi ngờ bản thân mắc sốt xuất huyết, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời hoặc liên hệ đến tổng đài miễn cước 1800.646866 để được dược sĩ hỗ trợ tư vấn.
Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị bệnh sốt xuất huyết vì thế mục tiêu chính là điều trị triệu chứng của bệnh. Tùy từng trường hợp cụ thể mà có thể áp dụng các biện pháp điều trị sốt xuất huyết sau:
Đây là loại thuốc thường dùng với mục đích kiểm soát triệu chứng sốt trên 38.5 độ C và đau nhức cơ. Thuốc được khuyến cáo nên dùng là paracetamol đơn chất liều 10 -15mg/kg/lần, cách nhau 4 - 6 giờ và tổng liều không quá 60 mg/kg/24h.
Điều cần ghi nhớ là tuyệt đối không được cho người bị sốt xuất huyết dùng aspirin hay ibuprofen vì thuốc sẽ khiến cho tình trạng chảy máu trở nên trầm trọng hơn, tăng nguy cơ chảy máu dạ dày khiến tính mạng người bệnh bị đe dọa.
Những trường hợp bị sốc Dengue cần được bù dịch cấp cứu khẩn cấp vì bệnh làm tăng tính thấm thành mạch gây thoát huyết tương và sốc. Bù dịch sẽ tránh được nguy hiểm cho người bệnh. Cách bù dịch có thể thông qua hai đường:
Đường uống
Nước sôi để nguội và dung dịch oresol được khuyến khích dùng nhất. Ngoài ra người bệnh cũng có thể bù dịch bằng nước trái cây hoặc nước cháo loãng pha cùng chút muối.
Với dung dịch oresol, khi uống cần đọc kỹ hướng dẫn về liều lượng pha, tuyệt đối không pha ít hơn liều lượng đã chỉ định vì nó dễ làm rối loạn nước điện giải gây mất nước các tế bào dẫn đến hôn mê, co giật, hôn mê, tổn thương não,...; không pha quá loãng vì như vậy khiến lượng muối được bù lại ít hơn với lượng nước nên không đạt được hiệu quả bù dịch và muối.
Người bệnh cũng có thể bổ sung dung dịch bù nước, bù điện giải dạng chai pha sẵn như Oredu để hạn chế được nhiều biến chứng do sốt cao gây ra khi bị mắc sốt xuất huyết.
Bù điện giải bằng Oredu
Đường tĩnh mạch
Bác sĩ sẽ cân nhắc truyền dịch NaCl 0.9%, Ringer lactat khi người bệnh không thể bù dịch đường uống, bị nôn nhiều, lừ đừ, có biểu hiện mất nước, tăng hematocrit.
Khi bệnh nhân đã ổn định mạch và huyết áp trở lại, đi tiểu nhiều cần ngừng truyền dịch tĩnh mạch. Sau khi đã hết sốc khoảng 24 giờ thì người bệnh không cần bù dịch nữa. Người bệnh cũng không được tự ý truyền đạm hay dịch muối tại nhà để tăng cường sức khỏe vì dễ dẫn đến thừa dịch, phù nề, suy hô hấp, phù phổi cấp, sốc dị ứng đe dọa sự sống.
Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh sốt xuất huyết là do muỗi truyền, do đó để phòng chống bệnh sốt xuất huyết, biện pháp tốt nhất là diệt muỗi, lăng quăng/bọ gậy và phòng chống muỗi đốt. Cần thực hiện các biện pháp sau:
Vệ sinh sạch sẽ, thoáng đãng nơi ở, môi trường sống, sinh hoạt
Thu gom, tiêu hủy những vật dụng phế thải trong nhà và xung quanh nhà
Không tích trữ nước trong nhà, đậy kín các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng
Phát quang bụi rậm quanh nhà, ngoài vườn
Xử lý nguồn nước, khơi thông cống rãnh xung quanh nhà
Ngủ màn để tránh bị muỗi đốt
Đốt nhang muỗi, dùng vợt muỗi, phun thuốc diệt muỗi để tiêu diệt muỗi vằn
Diệt muỗi để phòng ngừa sốt xuất huyết
Sử dụng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi ở vị trí các ô thoáng, cửa sổ, cửa ra vào
Sử dụng thuốc bôi ngoài da, mặc quần áo dài tay để tránh muỗi đốt
Người mắc bệnh sốt xuất huyết cần được nằm ngủ trong màn, tránh muỗi đốt lây bệnh sang người khác
Sốt xuất huyết là căn bệnh đặc biệt nguy hiểm với nguy cơ biến chứng rất cao, mà người bệnh không được chủ quan. Do vậy, việc chủ động tìm hiểu kiến thức về căn bệnh này là rất quan trọng. Nếu có bất kì thắc mắc gì về bệnh sốt xuất huyết, hãy liên hệ đến tổng đài miễn cước 1800.646866 để được dược sĩ hỗ trợ tư vấn.
Nguồn tham khảo:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dengue-fever/symptoms-causes/syc-20353078
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17753-dengue-fever